De centrale bank van Brazilië handhaafde haar beleidsrente (de Selic) op 13,75% in de eerste twee vergaderingen sinds eind september. Dit besluit markeerde het einde van de langste en sterkste periode van renteverhogingen sinds de introductie van de inflatiedoelstelling in 1999. De eerdere renteverhogingen, van 2% in maart 2021 naar 13,75% afgelopen augustus, waren noodzakelijk vanwege de snel stijgende inflatie, van minder dan 2% begin 2020 tot meer dan 12% in april 2022. De inflatiedruk werd veroorzaakt door vraagherstel na de coronapandemie, depreciatie van de munt en stijgende prijzen voor energie en voedsel.
Hoe lang de monetaire beleidspauze zal duren en wat de volgende stap zal zijn, hangt af van de ontwikkeling van de inflatieverwachtingen in de komende kwartalen. Brazilië was een van de eerste landen die het monetaire beleid verkrapte en de rentestijgingen lijken te werken. De inflatie daalt sinds juli en bedroeg in september 7,2%; ook een verlaging van de administratieve prijzen en lagere mondiale olieprijzen droegen hieraan bij. In haar basisscenario, zoals geschetst in het persbericht van oktober, voorspelt de centrale bank dat de inflatie geleidelijk zal dalen tot 3,2% in het tweede kwartaal van 2024, rond haar doelstelling. Aangezien de centrale bank bij het vaststellen van het monetaire beleid zes kwartalen vooruit kijkt, rechtvaardigt dit het besluit om de beleidsrente ongewijzigd te laten. Bovendien voorspelt de centrale bank een inflatie van gemiddeld 2,9% voor 2024, ruim binnen het streefbereik van 1,5-4,5% voor dat jaar. We verwachten dan ook dat de rente nog geruime tijd hoog zal blijven. Renteverlagingen zullen waarschijnlijk niet voor de tweede helft van 2023 plaatsvinden.
Maar de opwaartse risico's voor de inflatie zijn groot. Naast het risico van langere aanhoudende mondiale prijsdruk, leidt de verkiezing van Lula da Silva als nieuwe president van Brazilië mogelijk een nieuwe periode van onzekerheid in. Het is onduidelijk of de zittende president Bolsonaro zijn verlies zal accepteren. Ook is het onzeker of president Lula da Silva in staat is het vertrouwen in de overheidsfinanciën te herstellen.
Figuur: Renteverhogingen helpen inflatie omlaag
De zorgen over de overheidsfinanciën namen toe door de gestegen binnenlandse rente – 40% van de Braziliaanse staatsschuld is gekoppeld aan de beleidsrente –, en het verlies van geloofwaardigheid van de begrotingskaders. Deze onzekerheid zorgt voor wisselkoersvolatiliteit en – soms – neerwaartse druk op de valuta. Hoe groter deze druk, des te groter het opwaartse effect op de inflatie. De centrale bank benadrukte daarom dat ze niet zal aarzelen om de verkrappingscyclus te hervatten als de inflatie niet afneemt zoals verwacht.
